การดูแลผู้สูงอายุ : ใส่ใจสุขภาพ ป้องกันโรคหัวใจและหลอดเลือด

การดูแลผู้สูงอายุ

ไม่ใช่เพียงการช่วยเหลือในชีวิตประจำวันเท่านั้น แต่ยังรวมถึงการดูแลสุขภาพเชิงป้องกัน โดยเฉพาะ โรคหัวใจและหลอดเลือด ซึ่งเป็นสาเหตุการเสียชีวิตอันดับต้น ๆ ในผู้สูงอายุไทย การดูแลผู้สูงอายุอย่างถูกวิธี จะช่วยลดความเสี่ยงการเจ็บป่วยรุนแรงและทำให้พวกเขามีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น

เชียงใหม่เป็นจังหวัดที่มีจำนวนผู้สูงอายุเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง จากข้อมูลสถิติของสำนักงานสถิติแห่งชาติพบว่าความต้องการบริการ การดูแลผู้สูงอายุ ทั้งแบบไปกลับและพักประจำสูงขึ้นอย่างมาก การเลือกศูนย์ดูแลผู้สูงอายุที่มีมาตรฐาน จึงเป็นทางเลือกสำคัญในการป้องกันภาวะเจ็บป่วยและโรคเรื้อรัง เช่น โรคหัวใจและหลอดเลือด

โรคหัวใจและหลอดเลือดในผู้สูงอายุ สาเหตุและปัจจัยเสี่ยง

ปัจจัยเสี่ยงหลัก

• ความดันโลหิตสูง ทำให้หัวใจทำงานหนักขึ้น

• ไขมันในเลือดสูง ส่งผลให้หลอดเลือดตีบแคบ

• โรคเบาหวาน ที่เพิ่มความเสี่ยงต่อการเกิดหลอดเลือดแข็ง

• พฤติกรรมการใช้ชีวิต เช่น การรับประทานอาหารไขมันสูง ขาดการออกกำลังกาย หรือการสูบบุหรี่

ปัญหาที่พบในผู้สูงอายุ

ผู้สูงอายุหลายคนยังขาดการตรวจสุขภาพหัวใจอย่างต่อเนื่อง ส่งผลให้โรคเหล่านี้ถูกตรวจพบช้า การดูแลผู้สูงอายุด้วยการตรวจเช็คสม่ำเสมอจึงเป็นสิ่งสำคัญ

อาการที่ควรเฝ้าระวัง

ผู้สูงอายุที่มีปัญหาโรคหัวใจและหลอดเลือดมักแสดงอาการดังนี้

อาการทั่วไป

• เหนื่อยง่าย หายใจลำบาก

• เจ็บแน่นหน้าอก โดยเฉพาะเวลาทำกิจกรรม

• เวียนศีรษะ หน้ามืด หรือเป็นลมบ่อย

• ขาบวม เท้าบวมจากภาวะหัวใจทำงานไม่เต็มที่

  
  

อาการฉุกเฉินที่ต้องพบแพทย์ทันที

• เจ็บหน้าอกเฉียบพลันและรุนแรง

• หายใจติดขัดอย่างหนัก

• พูดไม่ชัด หน้าเบี้ยว แขนขาอ่อนแรง (อาจเป็นสัญญาณของหลอดเลือดสมองตีบ)

การป้องกันโรคหัวใจและหลอดเลือดในผู้สูงอายุ

วิธีดูแลในชีวิตประจำวัน

• รับประทานอาหารที่มีประโยชน์ ลดเค็ม ลดมัน ลดหวาน

• ออกกำลังกายเบา ๆ เช่น เดิน โยคะ หรือรำไทเก็ก

• ควบคุมน้ำหนักให้อยู่ในเกณฑ์ปกติ

• ตรวจสุขภาพหัวใจและความดันโลหิตอย่างน้อยปีละ 1–2 ครั้ง

• เลิกสูบบุหรี่และลดการดื่มแอลกอฮอล์

บทบาทของศูนย์ดูแลผู้สูงอายุ

ศูนย์ดูแลคุณภาพจะมีโปรแกรมป้องกันที่ครอบคลุม เช่น

• การจัดเมนูอาหารที่เหมาะกับสุขภาพหัวใจ

• โปรแกรมออกกำลังกายสำหรับผู้สูงอายุโดยเฉพาะ

• การติดตามค่าความดันและชีพจรอย่างต่อเนื่อง

• ให้คำแนะนำด้านโภชนาการและการใช้ชีวิตโดยทีมแพทย์และพยาบาล

  
  

แนวทางการรักษาเมื่อพบโรคหัวใจและหลอดเลือด

การรักษาทางการแพทย์

• ใช้ยาควบคุมความดันโลหิตและระดับไขมัน

• การทำบอลลูนขยายหลอดเลือดหัวใจ (ในกรณีหลอดเลือดตีบมาก)

• การผ่าตัดบายพาสหัวใจในรายที่มีการตีบหลายตำแหน่ง

การดูแลต่อเนื่องในศูนย์ดูแลผู้สูงอายุ

• ติดตามการใช้ยาและอาการข้างเคียง

• ดูแลให้ผู้สูงอายุรับประทานอาหารและออกกำลังกายตามคำแนะนำแพทย์

• มีระบบแจ้งเหตุฉุกเฉินและส่งโรงพยาบาลทันทีเมื่อมีอาการผิดปกติ

สรุป

โรคหัวใจและหลอดเลือดเป็นภัยเงียบที่อันตรายในผู้สูงอายุ แต่สามารถป้องกันและควบคุมได้ การใส่ใจการดูแลผู้สูงอายุทั้งด้านสุขภาพกายและใจ รวมถึงการเลือกศูนย์ดูแลผู้สูงอายุที่มีความเชี่ยวชาญ จะช่วยให้ผู้สูงอายุมีคุณภาพชีวิตที่ปลอดภัยและยืนยาว